O prognozach i prognozowaniu makroekonomicznym

Słownik Języka Polskiego definiuje prognozę jako przewidywanie przyszłych faktów, zdarzeń itp. oparte na uzasadnionych przesłankach formułowane przez specjalistów w danym zakresie (SJP, PWN, Warszawa 1996). Powyższa definicja ma uniwersalny charakter, bowiem obejmuje szeroki zakres zjawisk, jakie można prognozować, czyli pogodę, procesy społeczne, polityczne i gospodarcze.

Prognozy gospodarcze poświęcone są przedstawianiu prawdopodobnych kierunków zmian zmiennych istotnych dla decydentów zajmujących się polityką gospodarczą, analityków finansowych, inwestorów, naukowców, organizacji międzynarodowych i opinii publicznej. Opracowuje się je z zastosowaniem naukowych metod w oparciu o historyczne szeregi czasowe i szeroką gamę instrumentów prognostycznych, takich jak modele ekonometryczne, badania nastrojów i oczekiwań producentów i konsumentów czy opinie ekspertów.

Przy opracowywaniu prognoz gospodarczych surowe wyniki obliczeń ilościowych poddawane są weryfikacji logicznej i formalnej (np. zbilansowanie elementów agregatów) oraz jakościowej (merytorycznej), w której ich autorzy mogą uwzględniać w pewnym zakresie swoje przekonania w sprawie kształtu przyszłych procesów gospodarczych.

Gospodarka narodowa jest skomplikowanym systemem wzajemnych powiązań podmiotów gospodarczych i instytucji podejmujących niezliczoną liczbę decyzji, których ostatecznym efektem jest rozwój gospodarczy. Na charakter rozwoju gospodarczego oddziałuje ponadto otoczenie międzynarodowe, zmiany w systemie prawnym i niektóre decyzje polityki gospodarczej. Poważnym problemem, z którym mierzy się prognozowanie jest fakt, że te same czynniki mogą oddziaływać w odmienny sposób na wzrost gospodarczy w różnych okresach. Gospodarka jest bowiem wrażliwym na zmiany systemem społecznym, na który mają wpływ liczne czynniki z różnym natężeniem i z różnokierunkowymi skutkami.

Prognoz ekonomicznych nie należy zatem traktować jako przepowiedni, czy precyzyjnych przewidywań, lecz jako najbardziej prawdopodobne scenariusze rozwojowe.

Prognozy makroekonomiczne oparte są o zespół, najczęściej kilku założeń, założeń, na które prognozowana gospodarka nie ma wpływu lub które są zdeterminowane innymi okolicznościami. Do pierwszej grupy założeń zaliczyć można stan koniunktury otoczenia międzynarodowego, przewidywane zmiany kursów walutowych. Drugą grupę tworzą istotne zmiany parametrów polityki gospodarczej i ich oczekiwane skutki.

Przedmiotem zainteresowania i specjalnością Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych są przede wszystkim prognozy zjawisk makroekonomicznych opisujące stan koniunktury gospodarczej. Prognozujemy wielkości odnoszące się do całej gospodarki, takie jak produkt krajowy brutto, wartość dodana, spożycie, nakłady inwestycyjne, inflacja poziom bezrobocia, kursy walut itd. W procesie prognozowania posługujemy się dwoma podstawowymi narzędziami prognozowania: modelami ekonometrycznymi i uproszczonym systemem rachunków (kont) narodowych. Takie podejście ma na celu doprowadzenie do zbilansowania i zgodności prognoz elementów składowych produktu krajowego brutto.

Kontakt

Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych
Fundacja Naukowa
ul. Aleja Komisji Edukacji Narodowej 84 lok. 59
02-776 Warszawa

tel. +48 (22) 226 00 15
ipag@ipag.org.pl